De geschiedenis drukt nog steeds op vele vlakken op onze huidige samenleving. We leven in een tijd waarin verschillende groepen steeds meer tegenover elkaar lijken te staan. Zelf ben ik een dochter van een zwarte vader uit Suriname en een witte moeder uit Nederland. Ik heb tot mijn 12e in Zwolle gewoond, vervolgens heb ik de middelbare school in Paramaribo, doorlopen, om op mijn 18e terug te keren naar Nederland. Door mijn bi-culturele achtergrond zag ik geen kleur. Maar kleur zag mij wel. Dat voelde vaak onrechtvaardig en oneerlijk: ik wilde gezien worden voor wie ik was en waarvoor ik stond.

De laatste tijd word ik vaak geconfronteerd met de vraag hoe ik me tot de huidige polarisatie moet verhouden. Er is verbinding nodig om tegenwicht te kunnen geven aan het tegenover elkaar zetten van groepen, zo is mijn overtuiging. Met deze documentaire over Cynthia McLeod - een rolmodel, schrijfster en historica breng ik in beeld hoe zij met haar kennis, openhartige persoonlijkheid en groot gevoel voor humor telkens een brug weet te slaan tussen Suriname en Nederland. Een verbinding die er al heel lang is.

Cynthia’s favoriete uitspraak “Je moet eerst je geschiedenis kennen om ervan te kunnen houden” is een belangrijke leidraad voor deze film. Er is nog zoveel onwetendheid, de geschiedenis is vaak zo beknopt, droog en feitelijk verteld. Nu hoop ik met de film zowel de kennis van Cynthia door te geven als ook een gevoel van verbinding, emotie en liefde voor het land Suriname. Het doel is om begrip te creëren aan beide kanten van de oceaan. We kunnen niet in het verleden blijven hangen, tegelijkertijd erven veel mensen de traumatische ervaringen van hun overgrootouders, grootouders en ouders. Ze worden veelal stilzwijgend doorgegeven. Nog altijd is er alledaags structurele ongelijkheid en racisme. Het verleden is bepalend in de manier waarop we nu naar elkaar kijken.

Een van de verhalen die Cynthia gedurende zeven jaar uitgebreid heeft onderzocht en waar ze een indrukwekkende roman over heeft geschreven, is het verhaal van Elisabeth Samson. Cynthia’s boek ‘de Vrije Negerin, gevangene van kleur’, vertelt over hoe Elisabeth Samson (1715) de eerste vrijgeborene ten tijde van de piek van de trans-Atlantische slavernij, een zeer succesvolle zakenvrouw werd en als zwarte vrouw het recht bevocht om met een witte man te trouwen.

Niet alleen benadrukt Cynthia, net als ik dat graag doe, verbondenheid, ze is tegelijkertijd een rolmodel. Ze laat zich niet beperken door haar leeftijd, afkomst, kleur of sekse in de realisatie van datgene wat ze belangrijk vindt. In de tijd dat zij naar school ging en boeken las, viel het haar bijvoorbeeld op dat er geen boeken vanuit zwart perspectief bestonden. Laat staan over vrouwen. Ze vroeg zich af of ze daar verandering in kon brengen, en wat deed ze? Cynthia schreef die boeken zelf. Op mijn beurt breng ik deze film. Want hoeveel documentaires zijn er over zwarte vrouwen, die daarmee rolmodel kunnen zijn?

En juist daarom vind ik het mooi, belangrijk en interessant om de stem van Cynthia te tonen. Om door de ogen van Cynthia, Elisabeth en mijzelf als maker te laten zien waar wij als samenleving vandaan komen en hoe we elkaar kunnen vinden.

Fotocredit: Nederlands Filmfestival, Almicheal Fraay en Ramon Mangold